- อัศศิริ กลางสวัสดิ์
- 303 ครั้ง
| ชื่อโครงการวิจัย/ชื่อเรื่อง | โครงการบริหารจัดการเครือข่ายเศรษฐกิจพอเพียงแบบบูรณาการ |
|---|---|
| ชื่อโครงการวิจัย/ชื่อเรื่อง ภาษาอังกฤษ | Integrated Sufficiency Economy Network Management Project |
| ชื่อนักวิจัย/ชื่อผู้แต่ง | ดร.อัจฉรา โยมสินธุ์ |
| ชื่อนักวิจัย/ชื่อผู้แต่ง ภาษาอังกฤษ | Atchara Yomsin, DBA |
| คำสำคัญ | ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การพัฒนาที่ยั่งยืน เครือข่าย การบริหารจัดการเครือข่าย เครือข่ายชุมชน เครือข่ายเศรษฐกิจพอเพียง เครือข่ายเศรษฐกิจชุมชน เครือข่าย สถานศึกษาพอเพียง |
| หน่วยงาน | สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ |
| ปีที่เผยแพร่ | 2565 |
| คำอธิบาย | โครงการบริหารจัดการเครือข่ายเศรษฐกิจพอเพียงแบบบูรณาการ หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นหลักคิด หลักปฏิบัติ หลักการดำเนินชีวิตที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ 9) มีพระราชดำรัสชี้แนะแก่พสกนิกรชาวไทยมาตั้งแต่ พ.ศ. 2517 หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงถือเป็นปรัชญาสากลในระดับชาติและนานาชาติ ที่มีการนำไปประยุกต์ใช้อย่างกว้างขวาง โดยเมื่อปี 2546 สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) โดยคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง ได้ริเริ่มสร้างขบวนการขับเคลื่อนเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อสานต่อแนวคิดและเชื่อมโยงการขยายผลที่เกิดจากการนำหลักศรษฐกิจพอเพียงไปใช้เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้อง ซึ่งจะนำไปสู่การยอมรับและการปฏิบัติในทุกภาคส่วนอย่างจริงจัง นอกจากนี้ ยังมีแผนยุทธศาสตร์การบูรณาการการขับเคลื่อนตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง (พ.ศ. 2557 – 2560) ซึ่งเป็นแผนระยะ 4 ปี ที่สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรีร่วมกับหลายหน่วยงานจัดทำขึ้น เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาบนพื้นฐานของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงอย่างบูรณาการไปในทิศทางเดียวกัน เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564 กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม ได้จัดตั้งสถาบันเศรษฐกิจพอเพียง (Institute of Sufficiency Economy: ISE) ขึ้น เพื่อเป็นศูนย์กลางแห่งการเรียนรู้ การพัฒนาทางวิชาการด้านเศรษฐกิจพอเพียง แม้ว่าความพยายามขับเคลื่อนการพัฒนาบนพื้นฐานของหลักเศรษฐกิจพอเพียงเหล่านี้ได้ทำให้เกิดเครือข่ายเศรษฐกิจพอเพียงมากมายกระจายอยู่ทั่วประเทศ โดยเฉพาะในภาคการเกษตรและภาคการศึกษา แต่ในภาพรวมต้องถือว่ายังขาดข้อมูลที่ชัดเจนในการบริหารจัดการเครือข่ายและองค์ความรู้ที่สำคัญนี้ รวมทั้ง ยังขาดความต่อเนื่องในการพัฒนางานวิจัย การเชื่อมโยงและต่อยอดอย่างเป็นระบบ การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) มีวัตถุประสงค์เพื่อหาแนวทางการพัฒนาการบริหารจัดการเครือข่ายด้านเศรษฐกิจพอเพียงแบบบูรณาการและแนวทางในการเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการเครือข่ายของสถาบันเศรษฐกิจพอเพียง โดยรวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และจากการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) โดยใช้คำถามแบบกึ่งโครงสร้าง (Semi-structure questions) ผู้วิจัยใช้การสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จากผู้ที่เกี่ยวข้องกับการขับเคลื่อนเครือข่ายเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้ได้กลุ่มตัวอย่างที่มีประสบการณ์และประสบความสำเร็จในการเป็นต้นแบบการขับเคลื่อนการพัฒนาตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการเกษตรและภาคการศึกษา ซึ่งเป็นภาคส่วนสำคัญในการพัฒนาประเทศและมีเครือข่ายกระจายอยู่ทั่วประเทศ ผลการศึกษาพบว่า การขับเคลื่อนการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการเกษตรและชนบทจะเน้นการพัฒนาเชิงพื้นที่ (Area - based Approach) เป็นหลัก โดยมีทั้งหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน องค์กรและมูลนิธิมากมายให้การสนับสนุนการขับเคลื่อนการพัฒนาผ่านกลไกเครือข่ายชุมชน ซึ่งการเกิดขึ้นของเครือข่ายในภาคการเกษตรมีลักษณะแบบล่างขึ้นบน (Bottom-up Approach) เครือข่ายชุมชนที่สามารถเป็นแบบอย่างได้ส่วนใหญ่จะผ่านประสบการณ์ในการแก้วิกฤตของชุมชน มีผู้นำทางความคิดซึ่งเป็นผู้นำตามธรรมชาติ มีแกนนำหรือปราชญ์ชาวบ้านที่ลงมือทำจริง จนเห็นผลความสำเร็จ สามารถเป็นต้นแบบของชุมชนได้ คนในชุมชนที่ต้องการแก้ไขปัญหาของตนเองบ้างจะเริ่มทำตาม เริ่มพูดคุยแลกเปลี่ยนเรียนรู้ จนเกิดเป็นเครือข่ายย่อยๆ ที่หากได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานภาครัฐตามวิถีที่เหมาะสมกับความเป็นอยู่ ตามบริบทของชุมชนอย่างเป็นระบบจะสร้างเครือข่ายชุมชนให้เข้มแข็งได้อย่างยั่งยืน ส่วนการขับเคลื่อนการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการศึกษามุ่งพัฒนาการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ปลูกฝังให้เด็ก เยาวชน และชุมชนมีคุณลักษณะอยู่อย่างพอเพียง ผ่านการพัฒนาคุณภาพการจัดการเรียนรู้ การพัฒนาหลักสูตรในวิชาชีพครู สร้างเครือข่ายความร่วมมือทางวิชาการ เครือข่ายการเรียนรู้ รวมถึงการสร้างแหล่งเรียนรู้ในระดับพื้นที่ โดยมีกระทรวงศึกษาธิการและหน่วยงานในสังกัดที่กระจายอยู่ทั่วประเทศเป็นหน่วยงานหลัก ซึ่งการเกิดขึ้นของเครือข่ายหลักในภาคการศึกษามีลักษณะแบบบนลงล่าง (Top-down Approach) ที่เริ่มจากกระทรวงศึกษาธิการ สั่งการลงมายังหน่วยงานในสังกัดไล่ตามลำดับ โดยอุปสรรคสำคัญในการขับเคลื่อนเครือข่ายการพัฒนาตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในภาคการศึกษา คือ การที่นโยบายจากกระทรวงศึกษาธิการมีการเปลี่ยนแปลงบ่อย และการขาดความต่อเนื่องในการบริหารจัดการ สำหรับสถาบันเศรษฐกิจพอเพียง เนื่องจากเพิ่งจัดตั้งจึงยังไม่เป็นที่รู้จักในวงกว้างจึงควรจัดให้มีกิจกรรมแนะนำสถาบันเศรษฐกิจพอเพียงอย่างต่อเนื่อง สถาบันเศรษฐกิจพอเพียงจะต้องวิเคราะห์ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่ต้องการสร้างเครือข่ายให้ชัดเจน จากนั้นต้องเริ่มมองหาผู้ที่จะเป็นผู้เล่นหลัก (Key players) ที่มีอิทธิพลมากเพียงพอในประเด็นการขับเคลื่อนตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและการขยายเครือข่ายในแนวกว้าง และเพื่อให้การบริหารจัดการเครือข่ายเพื่อให้เกิดความยั่งยืน สถาบันเศรษฐกิจพอเพียงต้องดำเนินการบนพื้นฐานของหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง คือ ใช้คุณธรรมนำความรู้ |
| กลุ่มการนำไปใช้ประโยชน์ | ด้านวิชาการ |
| สาขาการวิจัย |
|
โครงการบริหารจัดการเครือข่ายเศรษฐกิจพอเพียงแบบบูรณาการ is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Thailand License.
