ชื่อโครงการวิจัย/ชื่อเรื่อง กรับในวัฒนธรรมดนตรีลุ่มน้ำโขง
ชื่อนักวิจัย/ชื่อผู้แต่ง นพพล ไชยสน
คำสำคัญ กรับ;วัฒนธรรมดนตรี;ลุ่มน้ำโขง
หน่วยงาน มหาวิทยาลัยขอนเเก่น
ปีที่เผยแพร่ 2562
คำอธิบาย การละเล่นกรับมีประวัติศาสตร์ความเป็นที่มายาวนาน โดยปรากฏหลักฐานทางด้านโบราณคดีและบันทึกหลายชิ้น เช่น ภาพประติมากรรมปูนปั้นประดับสถาปัตยกรรม สมัยทวารวดี อายุราวพุทธศตวรรษที่ 13-14 อันเป็นเครื่องยืนยันได้ว่า สังคมในภูมิภาคแถบนี้มีการละเล่นดังกล่าวสืบเนื่องมาตั้งแต่ยุคอดีต การละเล่นกรับในภูมิภาคลุ่มน้ำโขงในปัจจุบันปรากฏลักษณะของกรับอยู่ 3 ประเภทคือ 1) กรับเคาะ 2) กรับคู่ และ 3) กรับกระดิ่ง โดยถูกนำมาใช้เล่นประกอบจังหวะดนตรี ประกอบการขับร้อง และประกอบการแสดง รวมทั้งเข้าไปมีบทบาทในพิธีกรรมในฐานะเป็นเครื่องดนตรีประกอบจังหวะ ซึ่งสามารถพบเห็นได้ทั้งในวงดนตรีราชสำนัก และในวงดนตรีพื้นบ้าน โดยเฉพาะในวงดนตรีพื้นบ้าน ซึ่งถือเป็นการละเล่นท้องถิ่นชนบทที่สามารถพบเห็นได้ทั่วไปตามเทศกาลงานบุญประเพณีต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นภายในชุมชน ซึ่งการละเล่นกรับของแต่ละประเทศ มีลักษณะโครงสร้างทางกายภาพ เทคนิควิธีการเล่น จังหวะการบรรเลง ทำนอง บทเพลง และลีลาท่าทางในการแสดงออก ที่คล้ายคลึงกัน ทั้งนี้มีผลมาจากความสัมพันธ์ทางสังคมและวัฒนธรรมที่เป็นผลมาจากปัจจัยทางภูมิศาสตร์ ปัจจุบันในบางพื้นที่มีการยึดถือปฏิบัติน้อย โดยเฉพาะในพื้นที่ประเทศลาวและกัมพูชา ที่สุ่มเสี่ยงต่อการสูญหาย แต่อย่างไรก็ตาม ผู้ศึกษามองว่า ศิลปะการละเล่นดังกล่าวแสดงให้เห็นถึงการมีวัฒนธรรมร่วมรากเดียวกัน ท่ามกลางปัจจัยความแตกต่างบนพื้นที่ทางวัฒนธรรมที่หลากหลาย อันสะท้อนให้เห็นถึงการดำรงอยู่เป็นมรดกภูมิปัญญาอันล้ำค่าของชาติและคู่กับท้องถิ่นนั้นๆ สืบไป
สาขาการวิจัย
  • มนุษยศาสตร์
Creative Commons License


กรับในวัฒนธรรมดนตรีลุ่มน้ำโขง is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Thailand License.