| ชื่อโครงการวิจัย/ชื่อเรื่อง | การพัฒนานวัตกรรมการตรวจวิเคราะห์กัญชาในเส้นผม เพื่อเฝ้าระวังการเสพซ้ำของเด็กและเยาวชน |
|---|---|
| ชื่อนักวิจัย/ชื่อผู้แต่ง | นางสาวสุปราณี พันธะทัน |
| เจ้าของผลงานร่วม | นางสาวศศิธร ลิ้มเจริญ , นางสาวศรีกุล กันทาใจ , นายศานิต ไชยยะ , นางสาวพนิดา ปฐมภักดีสกุล |
| คำสำคัญ | กัญชา (Cannabis) THC-COOH เส้นผม (Hair) เด็กและเยาวชน (Juvenile) |
| หน่วยงาน | กลุ่มตรวจพิสูจน์ทางเคมี สถาบันนิติวิทยาศาสตร์ |
| ปีที่เผยแพร่ | 2563 |
| คำอธิบาย | งานวิจัยนี้ เป็นการพัฒนาวิธีวิเคราะห์ที่มีสภาพไวในการตรวจวัดสารเมทาบอไลท์ของกัญชา 11-nor-9-tetrahydrocannabinol-9-carboxylic acid (THC-COOH) ในเส้นผม ขั้นตอนการวิเคราะห์ประกอบด้วย การเตรียมตัวอย่างเส้นผมโดยการย่อยด้วยสารละลาย M3 และบดสกัดเส้นผมด้วยเครื่องสกัดแบบเม็ดบีด จากนั้นนำสารสกัดไปทำให้บริสุทธิ์ด้วย solid phase extraction ชนิด Oasis Prime HLB และนำไปวิเคราะห์ด้วยเทคนิคลิควิดโครมาโทกราฟีแทนเดมแมสสเปคโตรเมทรี (LC-MS/MS) ชนิด electrospray ในโหมดไอออนลบ โดยใช้คอลัมน์ Acquity UPLC BEH C18 column (2.1x50 มม., 1.7 ไมครอน) การตรวจสอบความใช้ได้ของวิธี ตามแนวทางของ Scientific Working Group of Forensic Toxicology (SWGTOX) พบว่า กราฟมาตรฐานของ THC-COOH มีความสัมพันธ์เชิงเส้นในช่วงความเข้มข้น 0.2 ถึง 10 พิโคกรัม/มิลลิกรัมเส้นผม โดยมีค่าสัมประสิทธิ์ (r2) > 0.99 ขีดจำกัดของการตรวจวัด (LOD) และขีดจำกัดของการหาปริมาณ (LOQ) สำหรับ THC-COOH เป็น 0.15 และ 0.2 พิโคกรัม/มิลลิกรัม ตามลำดับวิธีการวิเคราะห์มีความแม่น (accuracy) ประเมินจากค่า % Bias อยู่ในช่วง -0.5 ถึง 6.0% และความเที่ยง (precision) ประเมินค่า % RSD อยู่ในช่วง 2.93 ถึง 7.39% ซึ่งอยู่ในช่วงค่าที่ยอมรับได้ กล่าวคือน้อยกว่า ±15% ผลของเมทริกซ์อยู่ในช่วงค่าที่ยอมรับได้ คือ ± 25% โดยไม่พบการปนเปื้อนข้ามระหว่างตัวอย่างที่ระดับความเข้มข้นสูงถึง 25 พิโคกรัม/มิลลิกรัม และไม่พบการรบกวนจากสารเสพติดชนิดอื่น หรือองค์ประกอบภายในเส้นผม นอกจากนี้ สารสกัดจากเส้นผมมีความคงทนสภาพเป็นระยะเวลา 18 ชั่วโมง โดยไม่พบการสลายตัว ผลการตรวจสอบความใช้ได้ของวิธีบอกได้ว่าวิธีการตรวจวิเคราะห์กัญชาที่พัฒนาขึ้นมีความไว ความถูกต้องแม่นยำในการตรวจวิเคราะห์หาสาร THC-COOH ในเส้นผม และสอดคล้องตามแนวทางมาตรฐานสากล เมื่อนำวิธีการตรวจวิเคราะห์ที่พัฒนาขึ้นไปทำการทดสอบกับตัวอย่างเส้นผมของเด็กและเยาวชนที่ส่งมาตรวจพิสูจน์ที่สถาบันนิติวิทยาศาสตร์ที่มีข้อมูลว่าเคยเกี่ยวข้องกับการใช้กัญชาจำนวน 250 ราย พบว่า ตัวอย่างเส้นผมจำนวน 2 รายตรวจพบร่องรอย THC แต่เมื่อนำมาพิสูจน์หา THC-COOH เพื่อยืนยันการเสพกัญชาจริงโดยวิธีที่พัฒนาขึ้น ผลปรากฏว่า ตรวจไม่พบ THC-COOH ในตัวอย่างเส้นผมทั้งสองราย ซึ่งอาจบ่งชี้ได้ว่าการตรวจพบ THC อาจมาจากการได้รับจากสิ่งแวดล้อมที่มีการสูบกัญชา งานวิจัยนี้ ถือเป็นการพัฒนาวิธีการตรวจวิเคราะห์ THC-COOH ในเส้นผมเป็นครั้งแรกของประเทศไทย ซึ่งสามารถนำไปใช้ในเป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการตรวจติดตามเฝ้าระวังการเสพกัญชาของเด็กและเยาวชน กรมพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน ที่สามารถยืนยันการเสพกัญชาได้จริง ผลสำเร็จจากงานวิจัยนี้นำไปสู่การปรับปรุงแก้ไขกฎหมายเกี่ยวกับการตรวจสารเสพติดในร่างกาย โดยเพิ่มเติมการตรวจในเส้นผมและค่า Cut-off ของการตรวจสารเสพติดแต่ละประเภทจากเดิมที่ระบุเฉพาะในปัสสาวะเท่านั้น นอกจากนี้ งานวิจัยนี้ยังสามารถนำไปขยายผลกับกลุ่มเป้าหมายที่เป็นกลุ่มผู้ต้องขังพักการลงโทษ หรือลดวันต้องโทษที่ถูกคุมประพฤติในคดียาเสพติด ดังนั้นการตรวจเส้นผมเพื่อป้องปรามการกลับไปเสพยาเสพติด จึงนับเป็นการนำนวัตกรรมทางนิติวิทยาศาสตร์มาแก้ไขปัญหาสังคม และสนับสนุนกระบวนการยุติธรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ |
| ข้อมูลเพิ่มเติม | http://www.thai-explore.net |
| สาขาการวิจัย |
|
การพัฒนานวัตกรรมการตรวจวิเคราะห์กัญชาในเส้นผม เพื่อเฝ้าระวังการเสพซ้ำของเด็กและเยาวชน is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Thailand License.
