| ชื่อโครงการวิจัย/ชื่อเรื่อง | โครงการทดสอบและการสร้างพื้นที่ต้นแบบการใช้งานระบบปฏิบัติการบริหารจัดการน้ำเกษตรกรรม เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการใช้น้ำชลประทาน ในพื้นที่โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาวังบัว |
|---|---|
| ชื่อโครงการวิจัย/ชื่อเรื่อง ภาษาอังกฤษ | The Development of Intelligence Operation Platform to Increase the Efficiency of Irrigated Water in Area Implemented of WangBua Operation and Maintenance Project |
| ชื่อนักวิจัย/ชื่อผู้แต่ง | ผศ.ดร.ภาณุวัฒน์ ปิ่นทอง |
| ชื่อนักวิจัย/ชื่อผู้แต่ง ภาษาอังกฤษ | Asst.Prof.Dr.Panuwat Pinthong |
| คำสำคัญ | แพลตฟอร์มระบบปฏิบัติการน้ำบริหารจัดการน้ำ;เทคโนโลยีติดตามสภาพน้ำและพื้นที่เกษตรกรรม;การส่งน้ำชลประทานที่แม่นยำ;ประสิทธิภาพการส่งน้ำชลประทาน |
| หน่วยงาน | มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ |
| ปีที่เผยแพร่ | 2568 |
| คำอธิบาย | โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาวังบัว เป็นโครงการชลประทานในจังหวัดกำแพงเพชร อยู่ฝั่งซ้ายของแม่น้ำปิงรับน้ำผ่านอาคารรับน้ำวังบัวส่งน้ำเข้าระบบชลประทานให้กับพื้นที่รับประโยชน์ 752,143 ไร่ ซึ่งก่อนการพัฒนาระบบปฏิบัติการ โครงการส่งน้ำฯ วังบัว ประสบปัญหาปริมาณต้นทุนชลประทานที่ส่งเข้าระบบมีปริมาณน้อยกว่าความต้องการน้ำของพื้นที่รับประโยชน์ทั้งหมด ทำให้ไม่สามารถปลูกได้เต็มศักยภาพของพื้นที่ เกิดการร้องขอการใช้น้ำจากเกษตรกรและกลุ่มผู้ใช้น้ำและมีพื้นที่ขาดแคลนน้ำที่ได้รับน้ำไม่ตรงกับช่วงเวลาความต้องการน้ำของพืช ทั้งจากสภาพคลองที่เป็นคลองธรรมชาติที่มีความยาวไปถึงจังหวัดพิจิตร และด้วยยังขาดเครื่องมือเพื่อการบริหารจัดการส่งน้ำอย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งข้อจำกัดของบุคลากรในการติดตามสภาพน้ำตามแนวคลองไม่สามารถทำได้ทั่วถึงโดยเฉพาะในช่วงที่สภาวะวิกฤติที่น้ำต้นทุนมีอยู่จำกัด การเพิ่มประสิทธิภาพการส่งน้ำชลประทานจากการลดปริมาณการส่งน้ำชลประทานที่เกินกว่าความต้องการน้ำของพืช ตามเป้าหมายของงานวิจัยในการลดปริมาณการส่งน้ำส่วนเกินให้ได้ร้อยละ 15 โดยเฉลี่ยต่อฤดูกาลส่งน้ำด้วยการประยุกต์ใช้งานเทคโนโลยีการติดตามข้อมูลระดับน้ำในคลองส่งน้ำ ความชื้นชลประทานในพื้นที่เกษตรกรรม และระดับน้ำใต้ดิน ร่วมกับการพัฒนาแบบจำลองคาดการณ์ปริมาณฝนและแบบจำลองการเสนอแนะการส่งน้ำชลประทานที่เชื่อมโยงข้อมูลจากเทคโนโลยีติดตามสภาวะของพื้นที่ในรูปแบบของแพลตฟอร์มระบบปฏิบัติการบริหารจัดการน้ำเกษตรกรรม เพื่อเป็นเครื่องมือให้กับโครงการส่งน้ำฯ วังบัวใช้งานในการวางแผนจัดสรรน้ำชลประทานในรูปแบบของเว็บไซต์ และเป็นเครื่องมือให้กับเกษตรกรในการวางแผนการใช้น้ำเกษตรกรรมอย่างเหมาะสมสอดรับและตรงกับแผนการจัดสรรน้ำทางไลน์แอปพลิเคชัน ผลการดำเนินงานวิจัยสามารถลดการสูญเสียปริมาณการส่งน้ำชลประทานที่เกินความต้องการน้ำของพืช โดยมีปริมาณการส่งน้ำที่ลดลงเฉลี่ยร้อยละ 30 ต่อฤดูกาล (ปี 2565 ถึง 2567) คิดเป็นปริมาณน้ำเฉลี่ย 60 ล้าน ลบ.ม. สามารถนำไปเพิ่มพื้นที่เพาะปลูกในนอกเขตชลประทาน โดยหากประเมินจากความต้องการน้ำชลประทานต่อไร่ในการปลูกข้าวนาปีและข้าวนาปรังจะสามารถส่งน้ำเพื่อเพิ่มพื้นที่เพาะปลูกได้เฉลี่ยฤดูกาลละ 121,204 ไร่ เป็นการเพาะปลูกข้าวในฤดูฝน (ข้าวนาปี) เฉลี่ย 202,786 ไร่ จากการลดการส่งน้ำต้นทุนส่วนเกิน 90 ล้าน ลบ.ม. และการเพาะปลูกข้าวในฤดูแล้ง (ข้าวนาปรัง) เฉลี่ย 80,413 ไร่ จากการลดการส่งน้ำต้นทุนส่วนเกิน 46 ล้าน ลบ.ม. โดยงานวิจัยนี้สามารถขยายผลในพื้นที่ชลประทานวังยาง-หนองขวัญ เพื่อให้เกิดการบริหารจัดการน้ำร่วมกันระหว่างโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาท่อทองแดงและวังบัว ซึ่งจะเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการน้ำชลประทานในพื้นที่ชลประทานกว่า 2 ล้านไร่ ร่วมกับการบูรณาการความร่วมมือกับจังหวัดกำแพงเพชรและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการพัฒนากลุ่มผู้ใช้น้ำและเกษตรกร เพื่อสร้างความยั่งยืนในการบริหารจัดการน้ำภายใต้การมีส่วนร่วมในทุกภาคส่วนต่อไป |
| ข้อมูลเพิ่มเติม | http://www.smartcanals.com/wangbua/login.php |
| กลุ่มการนำไปใช้ประโยชน์ | ด้านนโยบาย |
| สาขาการวิจัย |
|
